"Tarixin Atası" Bodrumlu (Halikarnassos) Herodotosun yazılarında, "müqəddəs fahişəlik" ilk Mesopotamiya mədəniyyətlərinə qədər geri gedən başlanğıc dövründə və e.ə. 6cı əsrdən etibarən meydana çıxdığı Köhnə Yunanda məhsuldarlıq tapınılarına bağlı olaraq ortaya çıxmışdır. Rahiblər və rahibələr, torpağın məhsuldarlığını hərəkətə keçirmək üzrə birləşmək vəziyyətində idilər. Amma tətbiq tez inkişaf etdi. Tanrılara qurban vermə adəti nəqd ödəntilərə çevrilərkən, müqəddəs fahişəlik də dini təşkilatlara gəlir gətirən bir quruluşa çatdı və bu vaxt dindənkənar bir fahişəlik də meydana gəldi.
MÜQƏDDƏS VƏZİFƏ OLARAQ:
Müqəddəs fahişəliyə bütün əkinçilik mədəniyyətlərdə rast gəlinməkdədir. Məsələn Hind qeydləri, e.ə. 6. əsrdən etibarən bunlardan danışmağa başlamışdır.
Bunlara dərmandası deyilməkdədir (Hindçənin dərman: tanrı və dasi:hizmetkelimelerinden tanrının xidmətçisi). Bunlar mənsub olduqları məbəd adına cinsi əlaqəyə girməkdə və hərəkətləri müqəddəs ritüel sayılmaqdadır. Bu cinsi əlaqələrin, insanların, heyvanların və torpağın məhsuldarlığını artırdığı iddia edilməkdədir. Amma əsl əhəmiyyətlisi, dərmandası bu "müqəddəs vəzifəsi"ni pul qarşılığıetməkdə və gəlir, məbədin xəzinəsinə aid olmaqdadır.
Dərmandası sayı gedərək artmışdır. Məsələn Gazneli Mahmud 1026da Samantha məbədini yıxdığında, burada 350 dərmandası var idi. Çinli səyyah Çao-Ju-Kua, 1226da Guceratda 4 min məbəddə 20 min dərmandası olduğunu bildirmiş, Marco Polo da onu qeyid etmişdir.
Müqəddəs fahişəlik qısa müddət sonra dindənkənar fahişəliyə yol verməkdədir. Məsələn Köhnə Yunanda 6-cı əsrdə ortaya çıxan qadın bədəninin ticari mal halına gəlməsi qısa müddətdə elə bir ölçüyə çatdı ki, məşhur Afinalı qanun tündçü Solon (640-558) ilk fahişəxana açmaq məcburiyyətində qaldı. Dikterion deyilən bu evlər dövlətə aid idi. Hər evdə bir məmur qrupu işə nəzarət edirdi. Qazanclar, porniketos adlı bir vergi vasitəsilə dövlətə köçürülməkdə idi. Fahişələr, eynilə cəmiyyətin öz kimi, zaman içində bir təbəqələnməyə uğramışlar. Ən alt təbəqə dikteriades adını daşımaqdadır. Bu qrupa mənsub qadınlar forma kimi müəyyən bir paltar geyər, günəş batmadan küçəyə çıxa bilməz və şəhərdən icazəsiz ayrıla bilməzdilər. Bu qadınlar cəmiyyətin ən alt təbəqəsindən kişilərə xitab edərdilər.
Orta sinif fahişələr auletrides adını alarkən, yüksək təbəqənin fahişələrinə yoldaş mənasını verən soylu hetaires adı verilmişdi. Bunların arasında Phyrene, Korinthoslu Lais və ya sonra məşhur Periklesin arvadı olan Aspasya kimi Antik dünyanın bəzi məşhur qadınları iştirak etməkdə idi. İlk iki təbəqədən fahişələr xüsusi dəllallar tərəfindən işlədilərdi. Xüsusilə dikteriades, ailəsinin tərk etdiyi və ya piratların qaçıraraq Aralıq dənizi bazarlarında satdıqları uşaqlar arasından seçilərək yetişdirilərdi. Bu vaxt kasıb qızlar, tərk edilmiş qadınlar, kimsəsiz dullar bu qanuna tabe ticarəti inkişaf etdirməkdə idilər.
Köhnə Yunanın köləçi hüququna görə, fahişələr dəllalların malı sayılmaqda idilər.Kiprdə gəlin qızlar, cehizləri üçün fahişəlik etmə haqqına sahib idilər. Romalılar fahişəyə meretrix (bədənindən pul qazanan) demişlər. Bu qadınların çoxu, həm kölə sahibi həm də dəllalı olan bir lenoya aiddir. Romada da fahişələr təbəqələr halındadır. Ən altda iştirak edənlər, dar və murdar küçələrdəki lojalarda olanlardılar. Pompei qazıntılarında nümunələri olan bu lojalarda, bir yataq, bir də müştəri gəldiyində çəkil ən bir pərdə vardır. Bura lupanar (dişi qurd ini) deyilməkdədir, çünki dişi qurd yırtıcı, murdar qoxulu və iyrəncdir. Dişi qurd (lupa) ovunu lupanara aparar.
Babil ölkəsində və Sümerlerde bu işə özünü ilk olaraq həsr edən qadınlar sonsuz və ya steril idi. Bu qadınlar öz doğurqanlıqlarını Sümer ölkəsində tanrica inana, Babil ölkəsində isə İŞTARə həsr edərək ,müqəddəs vəzifə olaraq baxdıqları fahişəliyi etdilər. Babil ölkəsində və Sümerlerde Fahişəlik edən kişilər də vardı. (DİQQƏT: burada haqqında danışılan olan jıqlalık edən kişilər deyil.) Bu işi etmələrindəki səbəb çox fərqli idi. Ov əsnasında və ya döyüşdə ya da döyüşlər nəticəsi cinsi orqanlarında funksiya pozuqluğuna səbəb olacaq yaralanma yaşamış ya da genital orqanlarında doğuşdan pozuqluq olan kişilər öz ailələrini qura bilməzdilər. Sonsuzluq cəmiyyətdə yer tapmağı olduqca çətinləşdirirdi. Beləliklə həm kişilər həm də qadınlar cəmiyyətdə hörmətli bir yer əldə edə bilmək adına özlərini tanrıçaya həsr edərlər və özləriylə seksual mənada əlaqə yaşamaq istəyən hər kəsin arvadı və ya əri olardılar.
Bəzi Qəbilə cəmiyyətlərində isə fahişəlik bir ictimai xidmət olaraq qarşımıza çıxmaqdadır. Qəbilədə doğurqanlığı olmayan qadının ərinə ümumiyyətlə başqa bir qadın göndərilər və bu yolla ailənin uşaq sahibi olması təmin edilər. Bəzən isə bir neçə kişi birlikdə bir qadınla birlikdə olaraq qadının cəzalandırıldığı da görülmüşdür.
Ümumi xəttləriylə belə bir seyr izləyən fahişəlik zamanla tanrılar və tanrı tərəfindənlər adına məbədlərə girmiş, Bu xidmətin qarşılığını, faydalananlar çox vaxt comərdcə ödəmişdir. Zaman içərisində bu şirin pullar həm din adamlarının həm də ölkə idarəçilərinin maraqnı çəkmiş və sektor olaraq inkişafının yolu açılmışdır.
Fahişə, ilk ortaya çıxdığı Antik dövrdən bəri paradoksal bir rola sahib olmuşdur. Bir tərəfdən təcrid edilərək xor görülər, digər tərəfdən də kişilərin evli qadınlara və gənc qızlara hücum etmədən atəşlərini söndürmələrini təmin etmələrinə xidmət edərək ailəni və cəmiyyəti qoruyan, dözülməsi lazım olan bir pislik sayılar. Amma cəmiyyət və ailə üçün bu qədər lazımlı sayılmasına baxmayaraq, fahişə barmaqla göstərilər, hər vaxt hər yerdə xariclənər, bir yerlərə bağlanılar. O, namuslu bir qadın kimi görünməmək məcburiyyətindədir. Qanun tündçü, fahişənin yalnız namuslu kişilərə zövq verməsinə icazə verər. Ev qurmaq və uşaq etmək yalnız qanuni arvadlara aiddir. Romada fahişələrin, ailə analarının, yurddaşların qanuni yoldaşlarının paltarı olan uzun ətək geymələri qadağandır. Üzərlərinə poz bir cübbə geyerlər və sarı bir parik taxarlar.
Mesopotamiyada, namuslu qadına zəruri olan örtük onlara qadağandır. Köhnə Rejim Fransası fahişələri dağlayaraq damğalamaqdadır. Fransızcanın bütə, bütənin (fahişə) sözü, Latınca putidusdan (murdar qoxulu, çürümüş) gəlir. Orta Çağ, Avropanın qırlara çəkildiyi bir dövr olduğu üçün fahişəlik dayanmışdır. Çünki fahişəlik hər şeydən əvvəl bir şəhər təşkilatıdır. Amma yenə də qalan, amma kiçilərək qalan tək tük şəhərlərdə, fahişəlik şəhər xaricində, çay boyunca qurulan evlərdə davam etdirilmişdir.
Çayı bordalayan bu evlərə bordereau deyiləcək, bu da Fransızcanın bordel və İngiliscənin brothel (fahişəxana) sözünü verəcək. Fahişələr Orta Çağın bütün döyüşlərində iştirak etmişlər. Məsələn cəmi 13 dənə olan Səlib yürüşlərinə daha birincisindən etibarən qatılmışlar. Fransa kralı Əziz Luisin icra etdiyi 8ci Səlib yürüşündə, Krallıq Maliyyəsi, "ordu təqibçiləri" başlığı altında, kralın, əsgərləri "müqəddəs döyüş" istiqamətində cəsarətləndirmələri üçün, 13 min fahişəyə maaş ödədiyini göstərməkdədir.
Antik Yunanstanda fahişəlik.
Fahişəlik, Köhnə Yunanıstanda gündəlik həyatın bir parçası idi. Daha böyük şəhərlərdə və xüsusilə limanlarda fahişəlik iş sahəsi idi və az hesab edilə bilməyəcək dərəcədə çox insana iş təmin edirdi. Gizlilik içində edilməz, fahişəxanalar ayıblanılmaz və mərkəzi yerlərə qurulmasında bir qorxu görülməzdi.
Afinada əfsanəvi qanun tündçü Solon, fahişəxanalarda nizamlı qiymətlər qoydu və qiymətlər arasındakı uçurumu qaldırdı. Bu iş əslində yalnız qadınlar arasında deyil, kişilərcə də edilən bir iş idi. Ümumiyyətlə kişiləri orta yaşlı qadınlar seçirdi amma bəzən yaşlı qadınlara da xidmət etdikləri olurdu. Cinsi seçimə görə zaman zaman kişi müştərilərə də gedilirdi.
Antik Romadakı tətbiqin əksinə, e.ə. 390 qədər, kölələr ilə cinsi əlaqə görülməmişdir. Köhnə Yunanıstanda fahişələrə bu qədər çox yönelinmesinin bir başqa səbəbi də oral seksin bir tabu olması idi. İnsanların bunu etməsi alçaldıcı hesab edilərdi. K
işilər arasındakı əlaqələrdə belə Erastes (yetkin olan tərəf), Eromenosdan (gənc tərəf) çox ayıb sayıldığı üçün bunu etməsini istəyə bilməzdi. Buna görə həm heteroseksual insanlar, həm kişi əkscinsləllilər fahişəxanalara tez-tez gedilirdi.
Fahişəlik həm qanuni, həm də bu qədər qəbul görən bir iş olmasına baxmayaraq, bu işi edənlər yenə də cəmiyyət tərəfindən alçaldılardı. Bu işi edən qadınlar Khametipis (χαμαιτυπής - yerin dibinə keçirilmiş) adı ilə xatırlanardılar. 40 cü əsrdən sonra fahişəlik kölələr arasında yayıldı. Afinada Afinalı bir adam bu işi etsə bütün ictimai haqq və azadlıqlarını itirər və kölələr ilə bərabər vəziyyətə düşərdi, bu səbəblə başqa şəhərdən gələnlərin də bu işi etdiyi görülərdi.
Köhnə Yunanıstanda fahişəxanarın necə olduğu mövzusunda yalnız ədəbi əsərlərdən məlumat əldə edilməkdədir. Buna görə fahişəxanalar qaranlıq, dar koridorlu və murdar qoxulu yerlərdir. Qadınlar bu evlərdə nə olursa olsun hamilə qalmaqdan qaçınardılar və primitiv doğum idarə üsullarına baş vurardılar.
0 Comments