Cinsi əlaqə şəkillərinin riskləri

Cinsi həyat və bakteriyala

Cinsi həyat, fərdləri müxtəlif bakteriyalarla və digər infeksiya faktorlarıyla müqayisə edən bir vəziyyətdir.

Cinsi həyatı davam etdirmək və bakteriyalarla "yaxşı bacarmaq" üçün əvvəlcə bədənimizdə bizimlə birlikdə yaşayan bu canlılarla əlaqədar məlumat sahibi olmalısınız. Bu yazıda bədəndəki bakteriyaların ümumi xüsusiyyətləri və cinsi həyatdakı təsirləri haqqında məlumat verilmişdir.

Bakteriyalar haqqında ümumi məlumatlar:

Bakteriyalar infeksiya xəstəlikləri adını verdiyimiz bəzən ölümcül ola bilən xəstəliklərdən məsul olsalar da canlı həyatın imtina edilməz parçalarıdır. Bakteriyalar olmadan dünya üzərindəki həyatın davam etməsi qeyri-mümkündür.

İnsan bədənində normal şərtlər altında xarici mühitə bağlı olan orqan sistemləri "steril" ("steril" tibbdə "heç bakteriya ehtiva etməyən" mənasında istifadə edilən bir sözdür) olaraq qəbul edilir. Bu bölgələr bakteriyaların törəmələri üçün uyğun şərtlər daşıyan və bu səbəblə steril olmaları çox əhəmiyyətli olan bölgələrdir. Qan, sidik, qarın/arvadın içindəki orqanların çoxu, sinə qəfəsi içindəki strukturlar (ürək və ağciyərlər) və kəllə içindəki strukturlar başda olmaq üzrə hər bölgənin özünə xas bir müdafiə etmə mexanizmi vardır və bu mühitə girməyi bacara bilən az ədəddəki bakteriya möhkəm bir immunitet sistemi sayəsində mühitdən uzaqlaşdırılar və steril vəziyyət davam edər.

Bakteriya florası:

Bədəndə müəyyən orqanlar vardır ki buralarda bakteriyalar davamlı olaraq və normal şərtlərdə tapıldıqları toxumayla yaxşı dolanaraq həyatlarını davam etdirərlər. Ağız və burun boşluğundan qırtlağa qədər olan qisim, xarici qulaq yolu, anüsten qalınbağırsaq-incəbağırsaq sərhədinə qədər olan qisim və apendiks, bədənimizi örtən bütün dərimiz və qadınlarda xarici genital qisimdən rahimağzı sərhədinə qədər olan qisimdə davamlı olaraq bakteriyalar yaşar. Bu bakteriyalar çoxu vəziyyətdə toxuya bir fayda və ya zərər təmin etməzkən, həzm sistemində və vajinada əhəmiyyətli funksiyalara qatqılarda olar.

Bədənin hər anatomik bölgəsində həyatını davam etdirən bu bakteriya birliklərinə flora adı verilər (flora söz mənası olaraq müəyyən bir bölgədəki bitki mənşəli həyat mənasını verər). Ağız içi florası, vajinal flora, kalınbağırsak florası kimi.

Floranı meydana gətirən bakteriyaların cinsi və "davranış formaları" toxumadan toxuya, adamdan adama, ailədən ailəyə və daha da əhəmiyyətlisi ölkədən ölkəyə əhəmiyyətli fərqliliklər göstərər. Yəni nümunə olaraq bir adamın ağız içində yaşayan bakteriyalar növ və funksiya olaraq bənzəsələr də özünə xas fərqli xüsusiyyətlər göstərərlər.

Yenə eyni adamın nümunə olaraq qalın bağırsağındakı floranın xüsusiyyətləri ağız içindəki floraya görə olduqca fərqlidir. Bu səbəblə eyni bədənin bir bölgəsindən başqa bir bölgəsinə daşınan bir bakteriya eyni bakteriya olmasına qarşı öz yerində zərərsizkən, başqa bir yerə gəldiyində zərərli ola bilər. Bunun ən tipik nümunəsi qalınbağırsaqta olan bakteriyaların tualet gigiyenası qeyri-kafi kəslərdə bədənin müxtəlif bölgələrində infeksiyalara səbəb ola bilməsidir.

Flora regional xüsusiyyətlərlə yaxından əlaqəlidir:
Müəyyən bir coğrafi bölgədə yaşayan insanların bədən floraları digər bir bölgədə yaşayandan tamamilə fərqlidir və bir ölkənin insanında zərərsiz bir şəkildə yaşayan bir bakteriya başqa bir ölkənin insanında infeksiyaya yol aça bilər. Bunun ən tipik nümunəsni də "turist ishalı" adı verilən vəziyyətdir: Normal şərtlərdə bölgə insanlarında heç bir əlamət verməyən bir bakteriya növü digər bölgədən gələn insanlara gigiyenik olmayan şərtlərdə hazırlanmış bir qida yoluyla bulaşdığında infeksiyaya səbəb ola bilər. Halbuki bakteriya eynidir.

Flora kəslər arasında da əhəmiyyətli fərqliliklər göstərər:
İki fərdin təması floraların bir mənada qarşılıqlı dəyişməsinə gətirib çıxarar. Biriylə əl sıxışdığınızda qarşı tərəfin bakteriyaları sizə, sizin bakteriyalarınız da qarşı tərəfə keçmiş olar. Bu keçici bakteriya alveri normal şərtlərdə infeksiyaya gətirib çıxarmaz.

Təmas nə qədər yaxınsa və nə qədər uzun davamlıdırsa iki adamın floralarının bir-birlərinə bənzəyən xüsusiyyətləri də artar. Ailə fərdlərinin floraları və xüsusilə də birlikdə yaşayan bir cütün floraları az qala eynidir. Bu, normal şərtlərdə hər hansı bir infeksiyaya gətirib çıxarmazkən, hər hansı bir fərdin çöldən götürdüyü "xarici" bir bakteriya bu adamın təmas etdiyi fərdlərdə infeksiyaya yol aça bilər. Yoldaşlardan birinin başqa biriylə birlikdə olması nəticəsində "qapdığı" bakteriya, virus və ya digər mikroorqanizmlərin digər yoldaşa bulaşdırılması kimi.

Təmas edən iki anatomik bölgə bir-birindən nə qədər fərqlidirsə problem ortaya çıxma ehtimalı o qədər yüksəkdir.

Hər anatomik bölgənin florası fərqlidir və oral seksdə olduğu kimi bir-birindən tamamilə fərqli iki anatomik bölgə təmas etdiyində floraların dəyişməsni infeksiya problemi meydana gətirə bilər.

Üçüncü və ən əhəmiyyətli təyin edici faktor, təmas edən kəslərin floralarında infeksiya quruluşçu faktorların var olub olmamasıdır.

Flora normalda infeksiya quruluşçu xüsusiyyəti zəif bakteriyalardan meydana gələr. Ancaq bəzi kəslərin florasında infeksiya quruluşçu xüsusiyyətləri güclü mikroorqanizmlər var ola bilər. Bu mikroorqanizmlər virus şəklində, bakteriya şəklində və ya parazit şəklində ola bilər və bunlar bəzən ezə çıxa biləcəyi kimi, adam bu mikroorqanizmləri daşıyanlar tamamilə xəbərsiz də ola bilər.

Cinsi yolla bulaşan xəstəliklər adı altında toplanan xəstəliklər fərdin florasında mövcud olan və infeksiya etmə xüsusiyyəti güclü mikroorqanizmlərin cinsi təmas yoluyla digər bir fərdə köçürülməsidir.

Cinsi davranış şəkilləri və infeksiya problemi

Cinsi əlaqənin ən sıx tətbiq olunan şəkli olan "klassik cinsi əlaqədə" təmas edən bakteriya floraları bir-birinə bənzərdir (kişi və qadının genital florası) və bu səbəblə bu cür əlaqədə tərəflərdən birində infeksiya meydana gəlməsini təyin edici təməl faktor tərəflərdən birinin florasında infeksiyaya yol aça biləcək bakteriya və virusların var olub olmamasıdır. Tərəflərdən birində mövcud olan viruslar (HPV (genital siğil), HSV (genital uçuq), HIV (AIDS), Hepatit B kimi), bakteriyalar (klamidya, gonora (bel soyuqluğu), sifiliz (sifilis) kimi), parazitlər (trikomonas ) qarşı tərəfə keçər və qarşı tərəfin immunitet sistemi xüsusiyyətlərinə görə qarşı tərəfi daşıyıcı və ya xəstə edər.

Bu baxımdan qadınlar kişilərə görə daha şanssız vəziyyətdədirlər:

Qadının həssas tarazlıqlar üzərinə qurulu vajinal mukozasında müəyyən bölgələrdə gözlə görülməyən çatlaqlardan genital bölgəyə yaxın olması kimi səbəblərlə qadınlarda normal cinsi əlaqədə belə qarşı tərəfdəki infeksiyaları çox daha asan yoluxarlar. Hətta qarşı tərəfdə heç bir infeksiya olmasa belə normal şərtlərdə steril (bakteriya ehtiva etməyən) olan mesanə girişinin vajinaya yaxın olması səbəbiylə mesanəyə girən bakteriyalar xüsusilə yeni evli və ya klimosda olan qadınlarda sistit meydana gəlməsinə səbəb ola bilərlər.

Öpüşmə

Cinsi məzmunlu yaxın öpüşmə iki fərdin ağız floralarının dəyişməsiylə nəticələnər. Ağız içində hər hansı infeksiya quruluşçu bir faktor olmayan fərdlərdə öpüşməyə bağlı problem meydana gəlməz. Ancaq ağız ifrazatlarında ola bilən virus və bakteriyalar öpüşməylə bulaşa bilərlər.

Ön Sevişmə

Ön sevişmə bedensel təmasın yaxınlaşdığı, dəri bakteriyalarının dəyişdirildiyi bir vəziyyətdir. İnfeksiyaya gətirib çıxarması gözlənilməzdir. Ancaq aktiv genital ziyillər kimi virus sıxlığının çox olduğu vəziyyətlərdə virusların qarşı tərəfə keçməsi ola bilər.

Oral Seks

Oral seks iki ayrı floranın (ağız və genital floranın) qarşılaşdığı bir əlaqə şəklidir. Fərqli floralar olduğundan infeksiya problemi meydana gələ bilər.

Anal Seks

Anal seks tamamilə ayrı iki floranın (penis və qalınbağırsaq) qarşılaşdığı bir əlaqə şəklidir. Kişinin genital bölgəsinin müdafiə etmə sistemlərinin olduqca inkişaf etmiş olması səbəbiylə kişidə nadir vəziyyətlərdə infeksiya meydana gələrkən, qadında yaranan sıyrıqlardan kişinin genital patogenləri keçə bilər. Yenə anal seksdə səhv edilən bir tətbiq isə anal seks sonrası vajinal sekslə davam edilməsidir, bu vəziyyət qadınlarda ciddi infeksiyalara səbəb ola bilər.

Homoseksual əlaqə

Anal seks üçün deyilənlərin eynisi burada da etibarlıdır.