əyləncəli, təhlükəli ya da ürküdücü təcrübələr yaşayan insanların sonunda bir-birlərinə çəkildikləri ya da aşiq olduqları tez-tez rast gəlinən bir inkişafdır. Döyüş və ya tətil kimi "normal"ın xaricində sayılan dövrlərdə insanların daha romantik və ehtiraslı əlaqələrə girməsinin səbəbi budur.Ancaq bu əlaqələr ьmumiyyətlə uzun цmьrlь olmaz. Bцyьk ehtimalla, kəslərin bir sıra duyğulanmaları, səhvən eşqə ətf etmələri bu ömürsüzlüyə gətirib çıxarmaqdadır. Müəyyən bir duyğu yaşandığında iki cür xəbərdarlığım söz mövzusu olar; Biri fiziolojidir, digəri isə bu xəbərdarlığımın zehni olaraq məsələn qorxuya, hirsə və ya eşqə ətf edilməsidir. "Aşan atif qaydas(n)ı" olaraq adlandırılan bu şərhə görə, bir çox insan bu yanılmaya düşə bilər. Məsələn, qarşı cinsdən biriylə qarşılaşdığında fizioloji olaraq çox coşğulanan bir kimsənin bu duyğulanımı səhvən "eşq" olaraq təyin etməsi çox mümkündür.
Cinsi çəkiliş və eşq bir-birlərindən ayrı şeylər olmaqla birlikdə qarşı cinsdən iki insanın bir-birlərini tanımaq üçün bir arzu duymalarında cinsi çəkilişin oynadığı rol açıqdır. Səhv bir qanı oyandırmamaq üçün cazibədarlıq anlayışını dərhal təyin etmək lazımdır. Bir çox insan bunun daha çox fıziksel olduğu yolunda, gerçəyə söykənən dözməyən bir düşüncəyə malikdir. İlk cazibənin, ümumiyyətlə gцrmə duyğusuyla qəbul edilməsi bu yanılmanın təməl qaynağıdır. Bəli, əksəriyyətlə iki insan arasındakı cinsi çəkiliş başlanğıcda vizual olar.
Bəzənməyə və geyimə verilən bu qədər əhəmiyyətin başlıca səbəbləri bu vizuallıq üzərində yatmaqdadır. Əllən Berscheidin etdiyi araşdırmalar, insanların ümumiyyətlə cinsi cazibədarlıqları özlərinə yaxın olan kəslərə maraq duyduğunu, onlara çəkildiyini ortaya qoymuşdur. Berscheid, araşdırdığı qrupdakı insanlara, qarşı cinsdən kəslərə aid şəkillər göstərib hansılarıyla tanış olmaq istədiklərini soruşmuşdur. Elə çox gözəl olmayanlardan yalnız bir və ya ikisi, aşkar gözəl olan kəslərin şəkilini seçmişdir. Böyük əksəriyyət isə rədd edilmək və ya bacara bilməmək qorxusu və özləriylə eyni səviyyədə cazibədarlığı olan biriylə daha rahat olacaqları düşüncəsiylə bundan qaçınmışdır. Sınanan qrup içindəki insanlar, seçki edərkən ağıllı və praktik qayğılarla hərəkət etməyi seçmişlər.
Hər şeyə baxmayaraq cazibənin qalıcılığı, yəni davamlılığı baxımından təyin edici olan, vizuallıqdan sonra gələn mərhələdir. Qarşılıqlı danışmaqla bir-birlərini tanımaya addım atan insanların ilk andakı çəkiləmlərinin davamı, bu mərhələdə alıb götürdükləri məlumatlarla sınanacaq. Əslində bir sıra araşdırmalar, qadın və kişi arasında cinsi çəkiliş baxımından bəzi fərqliliklər ol/tapıldığını ortaya qoymuşdur. Qadınların ümumiyyətlə fiziki görünüşə kişilərdən daha az əhəmiyyət verdiyi, bunun əksinə yaxınlıq, səmimilik və xoş söhbətlik kimi xüsusiyyətləri axtardıqları təyin olunmuşdur.
Meyllərinin bu istiqamətdə olduğu araşdırmalarla təsdiqləndiyi halda qadınların ən çox əhəmiyyət verdiyi xüsusiyyətlərin sıralaması çox qəti deyil. Kaliforniya Universiteti şagirdləri arasında edilən bir araşdırma, kişilərin qadınlarda ən çox axtardığı dörd xüsusiyyətin sırasıyla; fiziki cazibədarlıq, erotizm, mehribanlıq və xoş söhbətlik olduğunu, qadınlarınsa ən çox müvəffəqiyyət, liderlik və mesleksel və iqtisadi müvəffəqiyyət axtardıqlarını ortaya çıxarmışdır. Ələ alınan qrupdakı qadınların yüksək təhsilli və gənc olmaları, xarakterdən зox müvəffəqiyyət faktoruna ağırlıq vermələrinə gətirib çıxarmışdır. Halbuki daha yaşlı və etibarlı qadınlar üçün şəxsiyyət hər şeydən qabaqda gəlməkdədir. Ancaq nə olursa olsun, qadınların niteliksel xüsusiyyətlərə əhəmiyyət verdiyi və xarici görünüşdən kişilər qədər təsirlənmədiyi ümumi bir qaydadır.
Kişilə qadın arasındakı bu fərqlilik böyük ölkədə ictimai dəyər və normalar tərəfindən təyin olunmaqdadır. Ailə təhsiliylə başlayan fərqli istiqamətləndirilmə, müxtəlif ünsiyyət vasitələriylə, istehlak malları və reklamlarla gücləndirilməkdədir. Zaman zaman "sensasional mətbuat"da çıxan və məsələn Avropalı qadınların əsmər bığlı Türk kişilərindən nə qədər xoşlandığını elan edən xəbərlərdə başqa bir nümunə meydana gətirər. Yəni, hər iki cinsin də bəyənməsi "lazım olan" tiplər əvvəldən çəkilib mənimsədilməkdədir.
Psixoloqlar da cinsi çəkilişə bağlı prinsipləri təsbit etməyə girişərək, onsuz da zatən bilinən bir çox nöqtəni yenidən təsdiqləmişlər: bəyənmələr müxtəlif fərdi xüsusiyyətlərə görə təyin olunduğu halda, hər cinsin üzvlərinə, qarşı cinsdə nəyin cazibədar olduğuna bağlı məşhur bir görüş birliyi var. Bu sahədə edilən araşdırmalar daha çox fiziki xüsusiyyətlər üzərində dayanmaqla birlikdə şəxsiyyət xüsusiyyətlərinin əhəmiyyətli rolu olduğu istiqamətindədir.
Cəmiyyətimizdə kişilər, hələ çox kiçik yaşlardan etibarən qadının müəyyən xüsusiyyətləri qarşısında coşğulanmağa şərtlənərlər. Bunlar, halıyla sinələr, incə bel və geniş ombalarla yumşaq və tüysü bədən kimi ən diqqətə çarpan olan dişi xüsusiyyətləridir. İllinois Universitetinin psixologiya hissəsintərəfindən icra edilən bir araşdırma, kişilərin bu anatomik xüsusiyyətlər arasında da fərqli seзimləri olmaqdan kənar, bəyənmələn xüsusiyyətin böyük ya da kiçik olmasına görə də ayrıldıqlarını göstərmişdir. Eyni zamanda fərqli seçimlərin müəyyən kişi xarakterləriylə əlaqəli olduğu ortaya çıxmışdır. Məsələn, iri sinəli qadınların daha зox xaricədönük, sportmen, siqaret narkomanı və eşqbaz olan kişilərin xoşuna gəldiyi aydın olmuşdur.
Qadının üz xəttləri arasında da kişiyə ən cazibədar gələnləri, kişinin üz xəttlərindən ən diqqətə çarpan şəkildə ayrılanlardır. Bunların başında qadının dolğun dodaqları, yumşaq bədəni, tüksüzlüyü və incə qaşları gəlir. İşdə kosmetik sənayenin təməl çıxış nöqtələrindən biri də bu xüsusiyyətləri vurğulamaqdır.
Böyük gözlər də qadın üçün bir cazibədarlıq ünsürüdür. Maraqlı bir araşdırmada kişilərə eyni qadının iki fotoşəkili gцstərilmiş və birini seçmələri istənmişdir. Böyük əksəriyyətin seçdiyi şəkilin, digərindən tək fərqi qadının göz körpələrinin bir az böyüdülmüş olmasıdır. Gözbebeklerinin insanın baxdığı şeydən coşğulandığı zaman böyüdüyü xatırlanılacaq olsa, kişilərin seçimində çaşılacaq bir tərəf olmadığı da aydın olar. Böyük əksəriyyət isə rədd edilmək və ya bacara bilməmək qorxusu və üzləriylə eyni səviyyədə cazibədarlığı olan biriylə daha rahat olacaqları düşüncəsiylə bundan qaçınmışdır. Sınanan qrup içindəki insanlar, seçki edərkən ağılçı və praktik qayğılarla hərəkət etməyi seçmişlər.
0 Comments